راهنمای جامع سفر به شهر ماترا: گنجینه‌ای باستانی در جنوب ایتالیا

ماترا، شهری باستانی در منطقه باسیلیکاتا در جنوب ایتالیا، یکی از منحصربه‌فردترین مقاصد گردشگری جهان است. این شهر که به دلیل خانه‌های غارمانند معروف به “ساسی دی ماترا” (Sassi di Matera) و قدمت ۹۰۰۰ ساله‌اش شهرت دارد، در سال ۲۰۱۹ به‌عنوان پایتخت فرهنگی اروپا انتخاب شد. ماترا با معماری صخره‌ای، تاریخ غنی، و مناظر خیره‌کننده‌اش، مقصدی ایده‌آل برای گردشگرانی است که به دنبال تجربه‌ای متفاوت و سفری به اعماق تاریخ هستند. این راهنما، اطلاعات جامعی از جاذبه‌ها، فعالیت‌ها، رویدادهای به‌روز، و نکات عملی برای برنامه‌ریزی سفر به ماترا در سال ۲۰۲۵ ارائه می‌دهد. با یوروگردی همراه باشید.

چرا باید از ماترا بازدید کنید؟

ماترا سومین شهر مسکونی مستمر جهان است که از دوران نوسنگی تاکنون محل سکونت بوده است. خانه‌های غارمانند ساسی، که در دل صخره‌های آهکی کنده شده‌اند، منظره‌ای بی‌نظیر خلق کرده‌اند که در سال ۱۹۹۳ به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد. این شهر که زمانی به دلیل فقر و شرایط نامناسب زندگی “مایه شرم ملی” ایتالیا نامیده می‌شد، اکنون با بازسازی‌های گسترده به یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری اروپا تبدیل شده است.

• مناظر بصری خیره‌کننده: کوچه‌های پلکانی، خانه‌های سنگی، و چشم‌اندازهای پانورامیک از تپه مورجیا.
• فیلم‌های سینمایی: ماترا لوکیشن فیلم‌های معروفی مانند مصائب مسیح (مل گیبسون)، جیمز باند: زمانی برای مرگ نیست، و زن شگفت‌انگیز ۱۹۸۴ بوده است.
• فرهنگ و تاریخ: جشنواره‌های ادبی، کلیساهای صخره‌ای با نقاشی‌های دیواری باستانی، و موزه‌هایی که تاریخ پرفرازونشیب شهر را روایت می‌کنند.
• گردشگری پایدار: ماترا با پروژه “شهروند موقت”، گردشگران را به تعامل با فرهنگ محلی و کاهش اثرات منفی گردشگری گسترده تشویق می‌کند.

چگونه به ماترا بروید؟

۱. با هواپیما

نزدیک‌ترین فرودگاه به ماترا، فرودگاه باری (Bari) است که حدود ۶۰ کیلومتر با شهر فاصله دارد. از فرودگاه باری می‌توانید با اتوبوس یا تاکسی به ماترا برسید:

• اتوبوس: شرکت‌های MarinoBus و FlixBus خدمات منظمی ارائه می‌دهند. هزینه بلیط در سال ۲۰۲۵ حدود ۵ تا ۱۲ یورو است و سفر حدود ۱ ساعت طول می‌کشد.
• تاکسی یا اجاره خودرو: تاکسی‌ها حدود ۶۰-۸۰ یورو هزینه دارند. اجاره خودرو (۴۰-۶۰ یورو در روز) انعطاف‌پذیری بیشتری برای گشت‌وگذار در منطقه فراهم می‌کند. از وبسایت‌هایی مانند DiscoverCars برای مقایسه قیمت‌ها استفاده کنید.
• نکته: در فرودگاه باری، دفتر اطلاعات گردشگری نقشه‌های رایگان ماترا و اطلاعات حمل‌ونقل ارائه می‌دهد.

۲. با قطار

ماترا ایستگاه قطار اصلی ندارد، اما ایستگاه Ferrandina-Pomarico-Miglionico (۳۰ کیلومتر دورتر) به شبکه راه‌آهن متصل است. از شهرهای بزرگ مانند رم، ناپل، یا فلورانس، ابتدا به باری یا سالرنو بروید و سپس با اتوبوس یا تاکسی به ماترا ادامه دهید.

۳. با خودرو

رانندگی از باری (۱ ساعت) یا ناپل (۳ ساعت) راحت است. جاده‌های باسیلیکاتا در وضعیت خوبی هستند. پارکینگ در نزدیکی ساسی موجود است (۱۵-۲۵ یورو در روز). از Parkopedia برای یافتن پارکینگ‌های رایگان یا ارزان‌تر استفاده کنید.

بهترین زمان برای بازدید از ماترا

آب‌وهوای ماترا مدیترانه‌ای است، با تابستان‌های گرم (تا ۳۱ درجه سانتی‌گراد) و زمستان‌های معتدل (۲-۱۰ درجه سانتی‌گراد). بهترین زمان بازدید، اواسط بهار (می تا ژوئن) و اوایل پاییز (سپتامبر تا اوایل اکتبر) است که دما بین ۱۸-۲۸ درجه سانتی‌گراد و شهر خلوت‌تر است.

• تابستان (ژوئن تا سپتامبر): شلوغ‌ترین فصل با دمای بالا. مناسب برای جشنواره‌ها و فعالیت‌های فضای باز.
• زمستان (نوامبر تا مارس): سرد و خلوت با هزینه‌های کمتر. برخی جاذبه‌ها ممکن است ساعات محدودتری داشته باشند.
• فصل کم‌شلوغ: سپتامبر و اکتبر برای کاهش اثرات گردشگری گسترده و تجربه‌ای آرام‌تر توصیه می‌شود.

رویدادهای برجسته ۲۰۲۵

ماترا در سال ۲۰۲۵ میزبان رویدادهای فرهنگی جذابی است که سفر شما را غنی‌تر می‌کند:

• جشنواره بین‌المللی فیلم ماترا (MATIFF): ۲۱-۲۸ سپتامبر ۲۰۲۵، با تم “یک قطره امید”. نمایش فیلم‌ها، مستندها، و انیمیشن‌ها در لوکیشن‌های تاریخی ساسی. بلیط از ۱۰ یورو، رزرو از FilmFreeway.
• نمایشگاه‌های T.A.M. (Tower Art Museum): تا ۲ نوامبر ۲۰۲۵، هنر معاصر در برج‌های تاریخی. ورودی ۱۰ یورو، رایگان برای زیر ۱۸ سال.
• کنسرت‌های جاز و رویدادهای محلی: اجراهای فضای باز در پارک مورجیا و کلیساها. برای برنامه به‌روز به events.materawelcome.it مراجعه کنید.

جاذبه‌های اصلی ماترا

۱. ساسی دی ماترا (Sassi di Matera)

منطقه ساسی، شامل Sasso Caveoso و Sasso Barisano، قلب تاریخی ماترا است. این خانه‌های غارمانند زمانی محل زندگی چوپانان و کشاورزان بودند و اکنون به هتل‌ها، رستوران‌ها، و مغازه‌های مدرن تبدیل شده‌اند.

• نکته: تورهای پیاده‌روی ۲-۳ ساعته (۲۰-۳۰ یورو) با راهنمای محلی، تاریخ و داستان‌های ساسی را زنده می‌کنند. از GetYourGuide برای رزرو استفاده کنید.
• نقشه پیشنهادی: از Google Maps برای مسیریابی در کوچه‌های پیچ‌درپیچ ساسی استفاده کنید.

۲. کلیسای جامع ماترا (Cattedrale di Matera)

این کلیسا که به سانتا ماریا دلا برونا اختصاص دارد، در قرن ۱۳ ساخته شده و با سبک رومانسک آپولی، پنجره گل رز ۱۶ ستونی، و برج ناقوس ۵۲ متری‌اش معروف است.

• موقعیت: در بالاترین نقطه شهر با چشم‌اندازی پانورامیک به ساسی.
• هزینه ورودی: رایگان، اما برای بخش‌های خاص ممکن است هزینه‌ای جزئی لازم باشد.

۳. کلیساهای صخره‌ای

ماترا بیش از ۱۵۰ کلیسای صخره‌ای دارد که از سنگ کالارنیت تراشیده شده‌اند:

• سنت پیتر کاوئوسو (San Pietro Caveoso): کلیسای قرن ۱۲ در ساسی کاوئوسو با معماری سنگی.
• سنت پیتر باریسانو (San Pietro Barisano): بزرگ‌ترین کلیسای صخره‌ای ماترا، بازسازی‌شده با نقاشی‌های دیواری تاریخی.
• سانتا ماریا د ایدریس: نقاشی‌های دیواری باستانی و چشم‌انداز به دره گراوینا.

۴. موزه کاسا نوآ (Casa Noha)

این موزه در یک خانه قرن شانزدهمی قرار دارد و با نمایشگاه چندرسانه‌ای ۲۵ دقیقه‌ای، تاریخ اجتماعی و دردناک ماترا را روایت می‌کند. بازدید از آن پیش از گشت‌وگذار در ساسی توصیه می‌شود.

• هزینه ورودی: حدود ۶ یورو.

۵. تپه مورجیا (Parco della Murgia Materana)

این پارک طبیعی در آن سوی دره گراوینا، چشم‌اندازی پانورامیک از ماترا و غارهای باستانی ارائه می‌دهد.

• فعالیت پیشنهادی: پیاده‌روی یا تور عکاسی در طلوع/غروب آفتاب (۵۰-۱۰۰ یورو از GetYourGuide).

۶. موزه‌های دیگر

• موزه باستان‌شناسی دومنیکو ریدیکولا: آثار دوران نوسنگی و برنز.
• موزه هنر مدرن MUSMA: مجموعه‌ای از مجسمه‌ها در غارهای ساسی.

فعالیت‌های پیشنهادی در ماترا

• پیاده‌روی در ساسی: کوچه‌های پلکانی و ناهموار ساسی را با کفش راحت کاوش کنید. تصاویر پانورامیک در Unsplash الهام‌بخش برنامه‌ریزی هستند.
• تورهای عکاسی: تورهای حرفه‌ای (۵۰-۱۰۰ یورو) در طلوع یا غروب، بهترین نور را برای عکاسی ارائه می‌دهند.
• چشیدن غذاهای محلی: Orecchiette (پاستای گوش‌مانند)، Crapiata (سوپ لوبیا)، و Cialledda (سالاد نان و سبزیجات) را امتحان کنید.
• تورهای سینمایی: لوکیشن‌های فیلم‌های جیمز باند و مصائب مسیح را با تورهای تخصصی کاوش کنید.
• دوچرخه‌سواری در پارک مورجیا: تورهای دوچرخه الکتریکی (۲۰-۴۰ یورو) برای ماجراجویی در طبیعت.

سفرهای یک‌روزه از ماترا

اگر بیش از ۲ روز در ماترا هستید، این سفرهای یک‌روزه را امتحان کنید:

• آلبروبلو و لوکوروتوندو (۶۰ کیلومتر، ۱ ساعت): ترولوهای سنگی یونسکو و دهکده‌های سفید پولیا. تورهای گروهی از ۵۰ یورو.
• پولیگنانو ا ماره (۶۵ کیلومتر، ۱ ساعت): سواحل خیره‌کننده و غارهای دریایی. اتوبوس از باری (۵-۱۰ یورو).
• پارک مورجیا و غارهای اطراف: پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری رایگان یا با تورهای ۲۰ یورویی.
• باری یا مونوپولی (۱.۵ ساعت): شهرهای ساحلی با غذاهای دریایی و بازارهای محلی.

اقامت در ماترا

ماترا گزینه‌های اقامتی متنوعی دارد:

• هتل‌های لوکس در ساسی: Sextantio Le Grotte della Civita و Hotel Sant’Angelo با دکور سنتی و مدرن (۱۵۰-۳۰۰ یورو در شب). این هتل‌ها از مواد محلی برای پایداری استفاده می‌کنند.
• اقامتگاه‌های میان‌رده: B&B La Corte dei Pastori یا Residence del Corso (۵۰-۱۰۰ یورو در شب).
• اقامتگاه‌های اقتصادی: هاستل‌ها یا آپارتمان‌های Airbnb (۳۰-۶۰ یورو در شب).
• هزینه متوسط اجاره: آپارتمان یک‌خوابه در مرکز شهر حدود ۵۵۰ یورو در ماه، خارج از مرکز ۳۲۵ یورو.
• نکته: اقامت در ساسی منحصربه‌فرد است، اما پله‌های زیاد ممکن است برای افراد با مشکلات حرکتی چالش‌برانگیز باشد.

غذا و رستوران‌ها

غذاهای باسیلیکاتا ساده و لذیذ هستند:

• La Grotta di Platone: غذاهای سنتی در دل ساسی.
• Ristorante Francesca: پاستای دست‌ساز و دسرهای محلی.
• Vitantonio Lombardo: رستوران ستاره‌دار میشلن برای تجربه لوکس.
• کافه‌ها: Caffe Tripoli برای قهوه و شیرینی‌های محلی مانند cartellate.
• هزینه متوسط: وعده غذایی معمولی (۱۰-۲۰ یورو)، قهوه/کاپوچینو (۱-۲ یورو).

حمل‌ونقل در ماترا

• پیاده‌روی: بهترین راه برای کاوش ساسی. شهر کوچک است و جاذبه‌ها نزدیک هستند.
• حمل‌ونقل عمومی: اتوبوس‌های محلی با بلیط ۱ یورویی. بلیط ماهانه ۳۳ یورو.
• تاکسی: ۱۰-۲۰ یورو برای مسیرهای کوتاه.
• اجاره خودرو: برای سفرهای یک‌روزه (۴۰-۶۰ یورو در روز). بنزین حدود ۱.۲۹ یورو به ازای هر لیتر.

نکات عملی برای گردشگران

• ویزا: ایرانیان نیاز به ویزای شنگن دارند. در سال ۲۰۲۵، سیستم ETIAS (etias.europa.eu) برای سفر به اروپا الزامی است. مدارک را از سفارت ایتالیا یا آژانس‌های معتبر استعلام کنید.
• زبان: زبان رسمی ایتالیایی است، اما انگلیسی در مناطق توریستی رایج است. عباراتی مانند Buongiorno (صبح بخیر) یا Grazie (ممنون) مفید هستند.
• واحد پول: یورو (€). کارت‌های اعتباری پذیرفته می‌شوند، اما پول نقد برای مغازه‌های کوچک لازم است.
• ایمنی: ماترا امن است، اما در کوچه‌های خلوت ساسی مراقب وسایل خود باشید.
• لباس: کفش راحت برای مسیرهای سنگی و لباس مناسب فصل (خنک برای تابستان، گرم برای زمستان).
• اینترنت و نقشه: Wi-Fi در کافه‌ها و هتل‌ها در دسترس است. نقشه آفلاین Google Maps یا Maps.me برای ساسی توصیه می‌شود.

گردشگری مسئولانه

ماترا با مشکل گردشگری گسترده (بیش از ۱ میلیون بازدیدکننده سالانه) مواجه است. برای سفری مسئولانه:

• فصل کم‌شلوغ: سپتامبر-اکتبر را انتخاب کنید.
• اقامت پایدار: هتل‌های اکوفرندلی مانند Sextantio را ترجیح دهید.
• حمایت از محلی‌ها: سوغاتی‌های دست‌ساز (سرامیک، محصولات چرمی) از مغازه‌های محلی بخرید.
• کاهش اثرات زیست‌محیطی: از اتوبوس یا پیاده‌روی به جای خودرو استفاده کنید.

هزینه‌های سفر به ماترا (۲۰۲۵)

بودجه متوسط روزانه: ۷۰-۱۵۰ یورو برای یک سفر معمولی.

توصیه‌های نهایی

ماترا شما را به سفری در زمان می‌برد. برای تجربه‌ای کامل:

• حداقل ۳-۴ روز بمانید تا ساسی، کلیساها، موزه‌ها، و پارک مورجیا را کاوش کنید.
• تورهای راهنما را برای داستان‌های پنهان شهر رزرو کنید.
• غروب آفتاب را از تپه مورجیا تماشا کنید؛ منظره‌ای فراموش‌نشدنی.
• صبح زود یا غروب برای عکاسی در ساسی بهترین زمان است.
• از سوغاتی‌های محلی مانند سرامیک‌های دست‌ساز یا شراب Aglianico حمایت کنید.

ماترا نه‌تنها یک مقصد گردشگری، بلکه تجربه‌ای فرهنگی و تاریخی است که شما را به‌عنوان “شهروند موقت” به بخشی از داستان این شهر باستانی تبدیل می‌کند.