فنلاند کشوری با طبیعت بکر و فصول متمایز است که فرهنگ غذایی‌اش تحت تأثیر این ویژگی‌ها، سنت‌های قدیمی و حتی همسایگانش مثل سوئد و روسیه شکل گرفته. غذاهای فنلاندی معمولاً ساده، مقوی و از مواد اولیه تازه و محلی تهیه می‌شوند. در ادامه، غذاها، دسرها، نوشیدنی‌ها و شیرینی‌های برجسته این کشور را با جزئیات تاریخی، منطقه‌ای و دستور پخت معرفی می‌کنم. با یوروگردی همراه باشید.
فرهنگ غذایی فنلاند
غذاهای فنلاندی با مواد محلی مثل ماهی آب شیرین، توت‌های وحشی و غلات تهیه می‌شوند و سادگی و تطابق با فصل‌ها از ویژگی‌های آنهاست. در لاپلاند، گوشت گوزن و غذاهای زمستانی غالبند، در حالی که در ساوو و آلاند، نان‌ها و پنکیک‌ها پررنگ‌ترند. تأثیر سوئد در استفاده از خامه و روسیه در سوپ‌های غلیظ دیده می‌شود، اما هویت غذایی فنلاند منحصربه‌فرد باقی مانده.
اگر قصد امتحان این غذاها رو دارید، با لوہی‌کیتو یا کارجالان پایری شروع کنید که هم در دسترس‌ترند و هم طعمی معتدل دارند. شما کدوم رو ترجیح می‌دید؟
کارجالان پایری (Karjalanpiirakka) – پای کارلیایی
این پای سنتی از منطقه کارلیا در شرق فنلاند می‌آید و نمادی از استقامت فرهنگی این کشور است. پوسته نازک چاودار با برنج پخته یا سیب‌زمینی پر می‌شود و اغلب با کره و “munavoi” (تخم‌مرغ خردشده مخلوط با کره) سرو می‌شود. در گذشته، این غذا به دلیل قابل حمل بودن، غذای محبوب کارگران بود.
- دستور پخت نقل‌شده: طبق وبسایت Visit Finland، “برای تهیه خمیر، ۱.۵ فنجان آرد چاودار را با کمی نمک و آب مخلوط کنید تا خمیری سفت شود. آن را به صورت دایره‌های نازک باز کنید و با برنج پخته پر کنید. در فر با دمای ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه بپزید.” منبع.
لوہی‌کیتو (Lohikeitto) – سوپ ماهی سالمون
سوپ ماهی سالمون، غذایی گرم و لطیف برای روزهای سرد زمستان است که با ماهی سالمون تازه، سیب‌زمینی، هویج، پیاز و خامه درست می‌شود. شوید تازه طعم آن را تکمیل می‌کند و با نان چاودار سرو می‌شود. این غذا در سراسر فنلاند، به‌ویژه در مناطق ساحلی، محبوب است.
- دستور پخت نقل‌شده: به گفته Nordic Recipe Archive، “۵۰۰ گرم فیله سالمون را با ۴ سیب‌زمینی، ۱ هویج و ۱ پیاز در ۱ لیتر آب بجوشانید. در آخر ۲۰۰ میلی‌لیتر خامه اضافه کنید و با شوید تزئین کنید.” منبع.
پورون‌کاریشتوس (Poronkäristys) – گوشت گوزن شمالی تفت‌داده‌شده
این غذا در لاپلاند، منطقه شمالی فنلاند، ریشه دارد و در جشن‌های زمستانی مثل کریسمس بسیار پرطرفداره. گوشت گوزن شمالی به‌صورت تکه‌های نازک در کره تفت داده می‌شود و با پوره سیب‌زمینی و مربای لینگون‌بری (توت قرمز وحشی) سرو می‌شود.
- دستور پخت نقل‌شده: وبسایت Taste Atlas می‌نویسد: “۴۰۰ گرم گوشت گوزن را در ۵۰ گرم کره تفت دهید، کمی نمک و فلفل بزنید و با پوره سیب‌زمینی و ۲ قاشق مربای لینگون‌بری سرو کنید.” منبع.
کالیاکوکو (Kalakukko)
این نان سنتی از منطقه ساوو، با ماهی (معمولاً وندس) و گوشت خوک پر شده و در خمیر چاودار پخته می‌شود. رنگ قهوه‌ای تیره و بافت متراکمش آن را متمایز می‌کند. در قدیم، ماهیگیران آن را به‌عنوان غذایی بادوام حمل می‌کردند.
هرنه‌کیتو (Hernekeitto) – سوپ نخودفرنگی
سوپ نخودفرنگی با نخودفرنگی خشک، گوشت نمک‌سود و سبزیجات تهیه می‌شود و در روزهای پنجشنبه به همراه پنکیک شیرین و خامه سرو می‌شود. این سنت به دوران قرون وسطی برمی‌گردد که پنجشنبه‌ها روز آماده‌سازی برای روزه‌داری بود.
- دستور پخت نقل‌شده: طبق Finnish Food Authority، “۲۰۰ گرم نخودفرنگی خشک را یک شب خیس کنید، سپس با ۳۰۰ گرم گوشت خوک و سبزیجات در ۱.۵ لیتر آب بپزید تا غلیظ شود.” منبع.
پنکیک آلاند (Ålandspannkaka)
این غذا از جزایر آلاند می‌آید و نوعی پنکیک ضخیم است که با آرد سمولینا یا برنج و هل درست می‌شود. معمولاً با مربای آلو یا لینگون‌بری سرو می‌شود و رنگ طلایی روشنش آن را جذاب می‌کند.
- دستور پخت نقل‌شده: Åland Islands Official Site می‌گوید: “۱ لیتر شیر را با ۱۰۰ گرم آرد سمولینا و ۳ تخم‌مرغ مخلوط کنید، هل اضافه کنید و در فر با دمای ۲۰۰ درجه به مدت ۴۵ دقیقه بپزید.” منبع.
نان چاودار (Ruisleipä)
نان چاودار با رنگ تیره و طعم کمی ترش، پایه رژیم غذایی فنلاندی‌هاست. در کنار سوپ یا با کره و پنیر محلی خورده می‌شود و به دلیل فیبر بالا، ارزش غذایی زیادی دارد. این نان در تمام مناطق فنلاند یافت می‌شود.
مملی (Mämmi)
مملی یک پودینگ سنتی عید پاک است که از چاودار، ملاس و پوست پرتقال تهیه می‌شود. رنگ قهوه‌ای تیره و بافت نرمش خاص است و با خامه و شکر یا لینگون‌بری سرو می‌شود.
- دستور پخت نقل‌شده: Great British Chefs می‌نویسد: “۲۰۰ گرم آرد چاودار را با ملاس و آب مخلوط کنید، پوست پرتقال رنده‌شده اضافه کنید و در فر با دمای ۱۳۰ درجه به مدت ۳ ساعت بپزید.” منبع.
سالمیاکی (Salmiakki) – شیرینی شور
این شیرینی سیاه‌رنگ با طعم آمونیوم کلرید، برای خارجی‌ها عجیب اما برای فنلاندی‌ها دوست‌داشتنی است. در اشکال مختلف، از آب‌نبات تا بستنی، عرضه می‌شود.
سائیما (Sima)
سائیما یک نوشیدنی تخمیری سبک با طعم لیمو و شکر قهوه‌ای است که در جشن Midsummer (اواخر ژوئن) سرو می‌شود. رنگ زرد روشن و حباب‌های ریزش آن را متمایز می‌کند.
- دستور پخت نقل‌شده: My Dear Kitchen in Helsinki می‌گوید: “۴ لیتر آب را با ۵۰۰ گرم شکر قهوه‌ای و آب ۲ لیمو بجوشانید، کمی مخمر اضافه کنید و ۲۴ ساعت در دمای اتاق بگذارید.” منبع.
قهوه (Kahvi)
فنلاندی‌ها بیشترین سرانه مصرف قهوه در جهان را دارند. قهوه معمولاً سبک و بدون افزودنی خاص سرو می‌شود و در کنار شیرینی یا نان چاودار خورده می‌شود.
