سیستم‌های بهداشت و درمان در بسیاری از کشورهای اروپایی با چالش‌هایی جدی مواجه شده‌اند. این چالش‌ها شامل کاهش تعداد فارغ‌التحصیلان بخش سلامت، افزایش میانگین سنی کادر درمان، و کاهش علاقه به حرفه‌های پرستاری و پزشکی به دلیل سختی‌های کاری است. برای جبران این کمبودها، کشورهای اروپایی به جذب پزشکان و پرستاران خارجی روی آورده‌اند. اما این راه‌حل خود پیامدهایی نیز به همراه دارد. در این مقاله به بررسی این مسئله می‌پردازیم که کدام کشورها بیشترین وابستگی را به کادر درمان خارجی دارند و این وابستگی چه تأثیری بر کشورهای مبدأ و مقصد دارد. با یوروگردی همراه باشید.
وضعیت کمبود کادر درمان در اروپا
با پیر شدن جمعیت اروپا و افزایش تقاضا برای خدمات درمانی، نیاز به کادر درمان بیشتر از هر زمان دیگری احساس می‌شود. همزمان، بسیاری از متخصصان این حوزه به سن بازنشستگی رسیده‌اند یا به دلیل شرایط سخت کاری این حرفه را ترک کرده‌اند. این موضوع، کشورهای اروپایی را به سمت جذب نیروهای خارجی سوق داده است.
کمبود پرستار و پزشک در اروپا
بر اساس گزارش‌ها، بسیاری از کشورهای اروپایی برای تامین نیازهای خود در حوزه سلامت، وابسته به پرستاران و پزشکان خارجی شده‌اند. در حالی که جذب نیروی کار خارجی می‌تواند کمبودها را جبران کند، این فرآیند معمولاً منجر به ایجاد مشکلاتی برای کشورهای مبدأ می‌شود، به‌ویژه کشورهایی که خود با کمبود نیروی متخصص مواجه‌اند.
کدام کشورها بیشترین وابستگی را به کادر درمان خارجی دارند؟
سوئیس
سوئیس از جمله کشورهایی است که بیشترین وابستگی را به پزشکان خارجی دارد. بر اساس آمار، تعداد پزشکان آموزش‌دیده در خارج از این کشور از ۲۵ درصد در سال ۲۰۰۰ به ۴۰ درصد در دهه گذشته افزایش یافته است.
ایرلند
ایرلند نیز یکی از کشورهایی است که به شدت به کادر درمان خارجی وابسته است. این کشور بخش زیادی از نیاز خود را با جذب نیروهای کارآمد از سایر کشورها تامین می‌کند.
آلمان
آلمان، علاوه بر جذب پزشکان و پرستاران خارجی، با پدیده مهاجرت پزشکان داخلی خود به کشورهای دیگر نظیر سوئیس مواجه است. آلمان برای مقابله با این مشکل، برنامه‌های ویژه‌ای برای جذب نیرو از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا مانند کوزوو طراحی کرده است.
نروژ و اتریش
نروژ به پزشکان خارجی و اتریش به پرستاران خارجی وابستگی زیادی دارند. این دو کشور نیز به دلیل استانداردهای بالای زندگی و حقوق مناسب، مقصد محبوبی برای کادر درمان خارجی به شمار می‌روند.
تأثیر مهاجرت پزشکان و پرستاران بر کشورهای مبدأ
کشورهای صادرکننده پزشک و پرستار
رومانی، اسپانیا، فرانسه، و ایتالیا از جمله کشورهایی هستند که بیشترین تعداد پزشکان و پرستاران را به کشورهای دیگر صادر می‌کنند. این روند فشار زیادی بر سیستم‌های بهداشتی این کشورها وارد کرده و کمبود نیرو را در آنها تشدید کرده است.
مشکلات اقتصادی و اجتماعی
مهاجرت نیروی متخصص از کشورهای مبدأ، علاوه بر آسیب به بخش سلامت، باعث از دست رفتن سرمایه‌های آموزشی و مالی این کشورها می‌شود. به عنوان مثال، آلبانی سیاست‌هایی را برای کاهش مهاجرت پزشکان خود اعمال کرده و از فارغ‌التحصیلان پزشکی خواسته تا قبل از خروج از کشور هزینه تحصیل خود را بازپرداخت کنند.
چالش‌ها و پیامدها
اثر دومینووار در جابجایی کادر درمان
جابجایی متخصصان حوزه سلامت در اروپا اغلب به صورت یک زنجیره رخ می‌دهد: پزشکان آلمانی به سوئیس مهاجرت می‌کنند و جایگزین آنها پزشکان کشورهای همسایه می‌شوند. این زنجیره به کشورهای کم‌درآمد نیز سرایت کرده و آنها را با بحران‌های جدی مواجه کرده است.
قوانین جدید سازمان بهداشت جهانی
سازمان بهداشت جهانی (WHO) اخیراً قوانین جدیدی را برای جلوگیری از جذب گسترده کادر درمان از کشورهای کم‌درآمد وضع کرده است. این دستورالعمل‌ها کشورها را ملزم می‌کند که در جذب نیروی متخصص خارجی، اصول اخلاقی را رعایت کنند.
راهکارها برای کاهش وابستگی به نیروی خارجی
- افزایش دستمزدها
افزایش حقوق و مزایای کادر درمان می‌تواند از مهاجرت آنها به کشورهای دیگر جلوگیری کند و انگیزه بیشتری برای جذب نیروی داخلی ایجاد کند. - سرمایه‌گذاری در آموزش
سرمایه‌گذاری در آموزش پزشکی و پرستاری یکی از راه‌حل‌های بلندمدت برای کاهش وابستگی به نیروی خارجی است. - تدوین سیاست‌های تشویقی
تشویق فارغ‌التحصیلان به ماندن در کشور و ارائه مزایای کاری بهتر، می‌تواند از مهاجرت نیروی متخصص جلوگیری کند. - تقویت همکاری بین‌المللی
کشورهای اروپایی باید برای مدیریت بهتر مهاجرت نیروی متخصص، همکاری‌های بین‌المللی بیشتری داشته باشند و از سیاست‌های استثماری خودداری کنند.
وابستگی کشورهای اروپایی به پزشکان و پرستاران خارجی نشان‌دهنده چالش‌های جدی در سیستم‌های بهداشت و درمان این قاره است. اگرچه جذب نیروی خارجی یک راه‌حل کوتاه‌مدت برای کاهش کمبودها به شمار می‌آید، اما پیامدهای طولانی‌مدت آن برای کشورهای مبدأ و مقصد، نیازمند بازنگری در سیاست‌های موجود است. کشورهای اروپایی باید با اتخاذ رویکردی متوازن، هم نیازهای خود را برطرف کنند و هم به مسئولیت‌های اخلاقی و اجتماعی خود در قبال کشورهای کم‌درآمد عمل کنند.
پرسش‌های متداول
کدام کشور اروپایی بیشترین وابستگی را به پزشکان خارجی دارد؟
سوئیس با ۴۰ درصد پزشک آموزش‌دیده در خارج از کشور، بیشترین وابستگی را دارد.
چرا کشورهای اروپایی به کادر درمان خارجی نیاز دارند؟
به دلیل کمبود نیروی متخصص داخلی، افزایش سن جمعیت، و کاهش علاقه به حرفه‌های پزشکی و پرستاری.
مهاجرت کادر درمان چه تاثیری بر کشورهای مبدأ دارد؟
این مهاجرت منجر به کمبود نیروی متخصص، از دست رفتن سرمایه‌های آموزشی، و فشار بر سیستم‌های بهداشتی این کشورها می‌شود.
آیا قوانین بین‌المللی برای کنترل مهاجرت کادر درمان وجود دارد؟
بله، سازمان بهداشت جهانی دستورالعمل‌هایی را برای جذب نیروی درمانی از کشورهای کم‌درآمد وضع کرده است.
چه راهکارهایی برای کاهش وابستگی به نیروی خارجی وجود دارد؟
افزایش دستمزدها، سرمایه‌گذاری در آموزش، تدوین سیاست‌های تشویقی، و تقویت همکاری‌های بین‌المللی از جمله راهکارهای موثر هستند.
