موزه اسلحهخانه کرملین (به روسی: Государственная Оружейная палата) قدیمیترین موزه روسیه و یکی از غنیترین گنجینههای سلطنتی جهان است. این موزه در قلب کرملین مسکو قرار دارد و بیش از ۴۰۰۰ اثر هنری، جواهر، نماد قدرت، لباس تشریفاتی، سلاح و هدایای دیپلماتیک از قرن دوازدهم تا سال ۱۹۱۷ را نگهداری میکند. برخلاف نامش، فقط ۱۰–۱۵ درصد مجموعه به سلاح اختصاص دارد؛ بخش اعظم آن خزانهٔ اصلی تزارها و امپراتوران رومانوف بوده است. با یوروگردی همراه باشید.
تاریخچه دقیق
- قرن ۱۳–۱۴: کارگاههای سلطنتی زرگری، اسلحهسازی و آیکوننویسی در کرملین
- ۱۵۰۸: ایوان سوم تمام کارگاهها را در یک مکان متمرکز کرد → نخستین «اسلحهخانه»
- ۱۵۸۹–۱۶۲۶: در زمان بوریس گودونوف و میخائیل رومانوف، ساختمان چوبی قدیمی ساخته شد
- ۱۶۴۲–۱۶۸۲: ساخت بنای سنگی به سبک باروک روسی (هنوز بخشی از آن باقی است)
- ۱۸۴۴–۱۸۵۱: ساختمان فعلی نئوکلاسیک به دستور نیکلای اول توسط کنستانتین تون ساخته شد
- ۱۸۰۶–۱۸۱۲: در جنگ با ناپلئون، ۹۵ درصد اشیای باارزش به نیژنی نووگورود منتقل و نجات یافتند
- ۱۹۱۸: پس از انقلاب، لنین دستور تبدیل آن به موزه دولتی داد
- ۱۹۶۰: برای نخستین بار به روی عموم گشوده شد
ساختمان موزه
بنای زرد روشن با ستونهای سفید ایونیک در جنوبغربی میدان کلیسای جامع کرملین (Sobornaya Ploshchad) قرار دارد. معمار: کنستانتین تون (طراح کاخ بزرگ کرملین و کلیسای مسیح منجی). مساحت نمایشگاهها حدود ۵۵۰۰ متر مربع در دو طبقه و ۹ سالن اصلی است.
مجموعههای اصلی (۹ سالن)
| سالن | محتوای اصلی | آثار شاخص |
|---|---|---|
| ۱–۲ | جواهرات و فلزکاری روسی قرن ۱۲–۱۷ | کلاه مونوماخ، انجیلهای طلاکوب قرن ۱۴ |
| ۳ | تاجها و نمادهای قدرت | تاج امپراتوری ۱۷۶۲، تاج کوچک پیتر کبیر و ایوان پنجم |
| ۴ | لباسهای تشریفاتی | لباس تاجگذاری همه امپراتوران از پیتر اول تا نیکلای دوم |
| ۵ | سلاحهای سرد و گرم سلطنتی | شمشیر ناپلئون (غنیمت ۱۸۱۲)، تفنگهای پیتر کبیر |
| ۶ | ارابهها و سورتمهها | ارابه زمستانی کاترین کبیر (بزرگترین در جهان)، سورتمههای قرن ۱۸ |
| ۷ | هدایای دیپلماتیک | بشقابهای نقره انگلیسی قرن ۱۷، شمشیر نادرشاه افشار، پارچه زری صفوی |
| ۸ | آثار فابرژه | ۵۴ تخممرغ (بیشترین مجموعه جهان)، از جمله ۱۰ تخممرغ امپراتوری |
| ۹ | جواهرات قرن ۱۹–۲۰ و اشیای کلیسایی | تخت الماس، صلیبهای جواهرنشان |
مشهورترین آثار (با جزئیات فنی)
| نام اثر | سال ساخت | وزن/ابعاد/ویژگیهای کلیدی | ارزش تقریبی (۲۰۲۵) |
|---|---|---|---|
| کلاه مونوماخ | اوایل قرن ۱۴ | طلا، یاقوت، زمرد، سمور؛ وزن ۹۹۸ گرم | نامعلوم (بیقیمت) |
| تاج امپراتوری روسیه | ۱۷۶۲ | ۴۹۳۶ الماس، مروارید سرخ ۷۵ قیراطی، وزن ۲٫۳ کیلوگرم | بیش از ۱ میلیارد دلار |
| تخممرغ زمستانی فابرژه | ۱۹۱۳ | الماس، پلاتین، کریستال کوهی؛ ۱۰۹۳ الماس | ۳۳ میلیون دلار (رکورد ۲۰۱۴) |
| تخممرغ تاجگذاری | ۱۸۹۷ | طلا، الماس، مینا، پرتره مینیاتوری نیکلای و الکساندرا | ۲۵–۳۰ میلیون دلار |
| تخت الماس میخائیل رومانوف | حدود ۱۶۶۲–۱۶۶۹ | بیش از ۸۸۰ الماس ایرانی، طلا، مخمل | بیش از ۵۰۰ میلیون دلار |
| دو تاج کوچک (برای تاجگذاری همزمان ۱۶۸۲) | ۱۶۸۲ | طلا، مروارید، یاقوت؛ مخصوص ایوان پنجم و پیتر کبیر | نامعلوم |
| شمشیر نادرشاه افشار | قرن ۱۸ | تیغه فولادی دمشقی، دسته جواهرنشان، اهدایی به آنا ایوانوونا | بسیار نادر |
آثار ایرانی شاخص در موزه
- شمشیر نادرشاه افشار (اهدایی ۱۷۳۰ها)
- سپر فولادی صفوی با طلاکوبی و آیات قرآن (قرن ۱۶)
- پارچه زری صفوی با نقش سیمرغ و شکارگاه (طول ۱۲ متر)
- ظرفهای میناکاری و قلیانهای قاجاری اهدایی ناصرالدینشاه
- چندین جام نقره و طلاکوب صفوی
مقایسه با گنجینههای معروف جهان
| موزه/گنجینه | تعداد جواهرات تاج | تخممرغ فابرژه | حجم کلی مجموعه | رتبه جهانی |
|---|---|---|---|---|
| اسلحهخانه کرملین | بیش از ۱۰ تاج | ۵۴ (بیشترین) | بیش از ۴۰۰۰ اثر | ۱–۲ |
| جواهرات تاج بریتانیا (برج لندن) | ۲۳ تاج | ۰ | حدود ۱۴۰ اثر | ۲–۳ |
| خزانه توپقاپی استانبول | ۳۵ تاج | ۰ | حدود ۶۰۰ اثر | ۳ |
| گرینوالت درسدن | بدون تاج امروزی | ۱۰ | حدود ۳۰۰۰ اثر | ۴ |
| موزه جواهرات ملی ایران | ۲ تاج تاریخی | ۰ | حدود ۲۰۰ اثر | تخصصی |
اطلاعات بازدید عملی – بهروزرسانی ۲۰۲۵–۲۰۲۶
- وبسایت خرید بلیط: kreml.ru (فقط آنلاین، فروش از ۴۵ روز قبل شروع میشود)
- قیمت بلیط اسلحهخانه (نوامبر ۲۰۲۵): ۱۵۰۰ روبل (حدود ۱۵ دلار)، کودکان زیر ۱۶ سال رایگان
- ساعات ورود: ۱۰:۰۰، ۱۲:۰۰، ۱۴:۳۰، ۱۶:۳۰ (پنجشنبهها تعطیل)
- مدت رسمی تور: ۹۰ دقیقه؛ واقعیت: ۲ تا ۲٫۵ ساعت
- تور صوتی: به ۱۰ زبان از جمله فارسی موجود است (اپلیکیشن Kremlin Museums)
- دمای داخل سالنها: ۱۶–۱۸ درجه حتی در تابستان → ژاکت ضروری
- بهترین زمان: نوبت ۱۰ صبح یا ۱۶:۳۰ (کمترین شلوغی)
- صف ورودی کرملین: در تابستان تا ۶۰ دقیقه طول میکشد
- عکاسی: بدون فلاش مجاز؛ سهپایه و فیلمبرداری ممنوع
نکات مهم برای گردشگران ایرانی
- تورهای فارسیزبان معتبر در مسکو (از شرکتهای ایرانگردی) وجود دارد
- در فصل بهار و پاییز بلیط راحتتر گیر میآید
- ترکیب بازدید: اسلحهخانه + کلیساهای جامع کرملین + باغ الکساندر در یک روز امکانپذیر است
موزه اسلحهخانه کرملین فراتر از یک موزه است؛ نمایشگاهی است از شکوه امپراتوری روسیه، روابط دیپلماتیک چندصدساله با ایران، عثمانی و اروپا و اوج هنر جواهرسازی و فلزکاری جهان. بسیاری از کارشناسان آن را «غنیترین گنجینه سلطنتی موجود در یک مکان» میدانند. اگر فقط یک موزه در مسکو فرصت بازدید داشته باشید، بدون تردید اسلحهخانه کرملین همان است.
