شهر مالمو (Malmö) در جنوب سوئد، در منطقه اسکونه (Skåne)، یکی از برجستهترین شهرهای این کشور است که به دلیل موقعیت جغرافیایی، تاریخ غنی، تنوع فرهنگی و پیشرفتهای مدرن خود، جایگاه ویژهای در اسکاندیناوی دارد. این شهر با جمعیتی حدود ۳۵۰,۰۰۰ نفر (بر اساس آمارهای اخیر) سومین شهر بزرگ سوئد پس از استکهلم و گوتنبرگ است و به عنوان دروازهای بین سوئد و قاره اروپا شناخته میشود. پل اورسوند (Øresund Bridge)، که در سال ۲۰۰۰ افتتاح شد، مالمو را به کپنهاگ، پایتخت دانمارک، متصل میکند و این ارتباط نهتنها فاصله ۱۶ کیلومتری بین دو شهر را به سفری ۲۰ دقیقهای تبدیل کرده، بلکه منطقه اورسوند را به یکی از پویاترین مناطق اقتصادی و فرهنگی شمال اروپا بدل ساخته است. با یوروگردی همراه باشید.
تاریخچه و ریشهها
مالمو در قرن سیزدهم به عنوان یک دهکده ماهیگیری کوچک در قلمرو دانمارک شکل گرفت. نام آن از ترکیب دو واژه اسکاندیناویایی “Malm” (به معنای شن یا ماسه) و “Haug” (به معنای تپه) گرفته شده که به زمینهای ساحلی و شنی منطقه اشاره دارد. این شهر در قرون وسطی به یک بندر تجاری مهم تبدیل شد و در قرن پانزدهم، قلعه مالموهوس (Malmöhus) به دستور پادشاه دانمارک ساخته شد تا از این منطقه استراتژیک محافظت کند. در سال ۱۶۵۸، پس از معاهده روسکیلد که به جنگهای بین سوئد و دانمارک پایان داد، مالمو به سوئد واگذار شد. این تغییر مالکیت تأثیر عمیقی بر هویت شهر گذاشت و هنوز هم ردپای فرهنگ دانمارکی در معماری، زبان محلی و سنتهای آن دیده میشود.
در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، مالمو با صنعتی شدن، بهویژه در زمینه کشتیسازی و نساجی، رشد چشمگیری کرد. شرکت کشتیسازی کوکومس (Kockums)، که زمانی یکی از بزرگترین کارفرمایان شهر بود، نمادی از این دوره است. با این حال، پس از رکود صنایع سنگین در دهه ۱۹۷۰، مالمو مسیر خود را به سمت اقتصاد دانشبنیان و پایدار تغییر داد.
ساختار شهری
مالمو به سه بخش اصلی تقسیم میشود: مرکز شهر (Innerstaden)، مناطق صنعتی قدیمی که اکنون بازسازی شدهاند (مانند وسترا هامنن)، و حومههای مسکونی که به تدریج گسترش یافتهاند. مرکز شهر با میدانهای تاریخی مانند استورتورگت (Stortorget)، بزرگترین میدان مالمو با مجسمه کارل گوستاو دهم و ساختمانهای رنگارنگ، و لیلتورگت (Lilla Torg)، با کافهها و رستورانهای دنج، قلب فرهنگی و اجتماعی شهر است.
جاذبههای گردشگری و معماری
یکی از نمادهای مدرن مالمو، برج تورنینگ تورزو (Turning Torso) است که توسط سانتیاگو کالاتراوا، معمار اسپانیایی، طراحی شده و در سال ۲۰۰۵ تکمیل شد. این آسمانخراش ۱۹۰ متری با ۵۴ طبقه، بلندترین ساختمان اسکاندیناوی است و شکل مارپیچی آن، منظرهای خیرهکننده به شهر و تنگه اورسوند میبخشد. در نزدیکی آن، منطقه وسترا هامنن (Västra Hamnen) قرار دارد که به دلیل طراحی پایدار و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، به “شهر آینده” معروف است. این منطقه با خانههای کممصرف، پنلهای خورشیدی و سیستمهای بازیافت پیشرفته، الگویی برای شهرسازی سبز در جهان است.
قلعه مالموهوس، قدیمیترین قلعه رنسانسی حفظشده در اسکاندیناوی، یکی دیگر از جاذبههای تاریخی است. این قلعه که در قرن پانزدهم ساخته شد، اکنون به موزهای تبدیل شده که تاریخ مالمو و منطقه اسکونه را روایت میکند. باغهای اطراف آن، معروف به اسلاتسپarken (Slottsparken)، فضایی آرام برای پیادهروی و تفریح فراهم میکنند. کلیسای سنت پیتر (Sankt Petri Kyrka) نیز با معماری گوتیک قرن چهاردهمی و پنجرههای شیشهای رنگی، از دیگر بناهای تاریخی برجسته است.
موزه مدرن مالمو (Moderna Museet Malmö)، شعبهای از موزه معروف استکهلم، آثار هنری معاصر را به نمایش میگذارد و برای علاقهمندان به هنر، مقصدی جذاب است. گالریهای کوچک و تئاترهای محلی نیز به غنای فرهنگی شهر میافزایند.
اقتصاد و صنعت
اقتصاد مالمو در گذشته بر پایه صنایع سنگین مانند کشتیسازی و تولید پارچه متکی بود. بندر مالمو، که هنوز هم فعال است، نقش مهمی در تجارت دریایی ایفا میکند. اما از دهه ۱۹۸۰، با افول صنایع سنتی، شهر به سمت فناوری، آموزش و خدمات حرکت کرد. دانشگاه مالمو (Malmö University)، که در سال ۱۹۹۸ تأسیس شد، با بیش از ۲۴,۰۰۰ دانشجو، به مرکز نوآوری و پژوهش تبدیل شده است. شرکتهای فناوری و استارتاپها نیز در سالهای اخیر در این شهر رونق گرفتهاند.
نزدیکی به کپنهاگ فرصتهای شغلی فراوانی ایجاد کرده است. بسیاری از ساکنان مالمو روزانه با قطار یا خودرو از پل اورسوند عبور میکنند تا در دانمارک کار کنند، و این تبادل نیروی کار به اقتصاد منطقه کمک شایانی کرده است.
جامعه و فرهنگ
مالمو یکی از متنوعترین شهرهای سوئد از نظر فرهنگی است. بیش از ۴۰ درصد جمعیت آن را مهاجران یا فرزندان مهاجران تشکیل میدهند و بیش از ۱۷۰ ملیت در این شهر زندگی میکنند. محله مولوانگتورگت (Möllevångstorget) به بازارهای چندفرهنگی، غذاهای خیابانی و رستورانهایی با طعمهای خاورمیانهای، آسیایی و آفریقایی معروف است. این تنوع، مالمو را به شهری پرجنبوجوش و پرانرژی تبدیل کرده، هرچند گاهی با چالشهایی مانند جدایی اجتماعی و نابرابری اقتصادی همراه بوده است.
زبان سوئدی زبان رسمی است، اما لهجه اسکونهای (Skånska) که نرمتر و نزدیک به دانمارکی است، در مالمو رایج است. زبانهای انگلیسی، عربی و ترکی نیز به دلیل جمعیت مهاجر، به طور گسترده شنیده میشوند.
طبیعت و فضاهای سبز
مالمو با پارکها و سواحلش، بهشتی برای دوستداران طبیعت است. پارک فولکتس (Folkets Park)، قدیمیترین پارک عمومی سوئد (تأسیس ۱۸۹۱)، با دریاچه، زمینهای بازی و کافهها، محلی محبوب برای خانوادهها است. کونگسپarken (Kungsparken) و اسلاتسپarken نیز با درختان سرسبز و مسیرهای پیادهروی، آرامش را به شهر میآورند. ساحل ریبرسبورگ (Ribbersborg)، معروف به “ریبیه”، در تابستانها مملو از شناگران و آفتابگیران است و امکاناتی مانند سونا و کافههای ساحلی دارد.
حملونقل
سیستم حملونقل عمومی مالمو شامل اتوبوسها، قطارهای محلی (Pågatåg) و دوچرخههای اشتراکی است. ایستگاه مرکزی مالمو (Malmö Centralstation) یکی از شلوغترین ایستگاههای سوئد است و با قطارهای سریعالسیر به استکهلم، گوتنبرگ و حتی هامبورگ آلمان متصل است. دوچرخهسواری به دلیل مسیرهای اختصاصی گسترده، بسیار محبوب است و مالمو را به یکی از شهرهای دوچرخهدوست اروپا تبدیل کرده.
هزینه زندگی
هزینه زندگی در مالمو نسبت به استکهلم و گوتنبرگ مقرونبهصرفهتر است، اما همچنان به سبک زندگی فرد بستگی دارد. اجاره یک آپارتمان یکخوابه در مرکز شهر حدود ۷,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ کرون سوئد (SEK) در ماه است، در حالی که در حومه این مبلغ به ۵,۰۰۰ تا ۸,۰۰۰ کرون کاهش مییابد. هزینههای حملونقل عمومی با بلیت ماهانه حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ کرون است که با تخفیف دانشجویی ارزانتر میشود. یک وعده غذا در رستوران معمولی حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ کرون و خرید مواد غذایی برای یک ماه برای یک نفر حدود ۲,۰۰۰ تا ۳,۰۰۰ کرون هزینه دارد. به طور کلی، یک فرد مجرد با بودجهای بین ۱۰,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ کرون در ماه میتواند زندگی متوسطی در مالمو داشته باشد. برای دانشجویان، خوابگاههای دانشگاهی با هزینه ۳,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ کرون در ماه گزینهای اقتصادیتر هستند.
جشنوارهها و فستیوالها
مالمو میزبان رویدادهای فرهنگی و جشنوارههای متنوعی است که آن را به شهری زنده و جذاب تبدیل کرده. جشنواره مالمو (Malmöfestivalen)، بزرگترین فستیوال اسکاندیناوی، هر سال در ماه اوت (مرداد) برگزار میشود. این رویداد رایگان شامل موسیقی زنده، غرفههای غذا، اجراهای خیابانی و فعالیتهای خانوادگی است و هزاران نفر را از سوئد و کشورهای همسایه جذب میکند. در این جشنواره، خوانندگان ایرانیتبار مانند لاله و آرش نیز در سالهای گذشته حضور داشتهاند و تنوع فرهنگی شهر را به نمایش گذاشتهاند.
فستیوال فیلم مالمو (Malmö Filmdagar) در ماه مارس (اسفند) برگزار میشود و فیلمهایی از سراسر جهان را به نمایش میگذارد. همچنین، گردهمایی نوردیک گیم (Nordic Game)، که تا سال ۲۰۱۲ در مالمو برگزار میشد، رویدادی مهم برای صنعت بازیهای کامپیوتری بود و اکنون در ابعاد بزرگتر در دیگر شهرها ادامه دارد. جشنهای سنتی سوئدی مانند Midsummer (جشن تابستانی) و Valborg (جشن بهار) نیز در پارکها و فضاهای عمومی مالمو با رقص، موسیقی و آتشبازی برگزار میشوند.
تحصیل در دانشگاه مالمو
دانشگاه مالمو (Malmö University) یکی از جوانترین و پویاترین دانشگاههای سوئد است که در سال ۱۹۹۸ تأسیس شد و اکنون بیش از ۲۴,۰۰۰ دانشجو و ۱,۶۰۰ کارمند دارد. این دانشگاه با تمرکز بر رشتههایی مانند مهاجرت، روابط بینالملل، علوم سیاسی، پایداری، مطالعات شهری و فناوریهای نوین، بهویژه برای دانشجویان بینالمللی جذاب است. حدود یکسوم دانشجویان آن خارجی هستند و دانشگاه با بیش از ۲۴۰ دانشگاه در جهان قرارداد تبادل دانشجو دارد.
هزینه تحصیل برای دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا در مقطع کارشناسی بین ۲۳۵,۰۰۰ تا ۴۲۵,۰۰۰ کرون و در مقطع کارشناسی ارشد بین ۸۰,۰۰۰ تا ۴۵۰,۰۰۰ کرون است، اما بورسیههایی مانند “بورسیه تعالی” (کامل) و “بورسیههای ویژه” (تا ۱۷,۵۰۰ کرون) برای دانشجویان ممتاز ارائه میشود. زبان تدریس عمدتاً سوئدی و انگلیسی است و خوابگاههای دانشجویی با هزینه ۳,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ کرون در ماه در دسترس هستند. دانشگاه در مرکز شهر واقع شده و نقش مهمی در تبدیل مالمو از یک شهر صنعتی به مرکز آموزش و پژوهش ایفا کرده است.
آبوهوا
آبوهوای مالمو معتدل اقیانوسی است، با زمستانهای ملایم (دمای میانگین ۰ تا ۵ درجه سانتیگراد) و تابستانهای خنک (۱۵ تا ۲۰ درجه). بارندگی در طول سال پراکنده است و بادهای ساحلی گاهی شدت میگیرند، بهویژه در پاییز و زمستان.
چالشها و آینده
مالمو با مسائلی مانند نرخ بالای بیکاری در برخی محلهها، جرموجنایت مرتبط با باندهای محلی و ادغام مهاجران روبهرو است. با این حال، سرمایهگذاری در آموزش، مسکن و پروژههای اجتماعی، نشاندهنده تلاش برای بهبود این شرایط است. طرحهای توسعه شهری، مانند گسترش منطقه Hyllie و پروژههای جدید در وسترا هامنن، آیندهای روشن را برای مالمو نوید میدهند.